Dull gwell o fonitro dolffin afon Ganges yn cael ei ddatgelu gan fyfyrwraig Prifysgol Bangor
Dolffin afon Ganges.: Credyd llun:Mansur/WCS BangladeshMae astudiaeth newydd (7 Mai) yn dangos dull o wella鈥檙 modd y caiff dolffin afon Ganges 鈥� anifail mewn perygl 鈥� ei fonitro; mae鈥檙 anifail hwn yn un o bedair yn unig o rywogaethau morfilaidd d诺r croyw sy鈥檔 dal i oroesi ers i ddolffin Afon Yangtze ddiflannu yn 2007.
Meddai awdur yr ymchwil, Nadia Richman, sy鈥檔 wyddonydd yn y a hefyd yn fyfyrwraig PhD yn o fewn Prifysgol Bangor:
鈥淢ae anifeiliaid morfilaidd d诺r croyw yn byw yn rhai o systemau afonydd dwysaf eu poblogaeth a mwyaf llygredig y byd. Mae angen inni benderfynu yngl欧n 芒鈥檙 ffordd orau o reoli鈥檙 rhywogaethau hyn cyn y bydd un arall yn diflannu. Fodd bynnag, mae angen i鈥檙 penderfyniadau hyn fod yn seiliedig ar dystiolaeth, sy鈥檔 golygu bod angen inni ddefnyddio dulliau a all ganfod newidiadau ym maint y boblogaeth cyn gynted ag y bo modd, ac ar y gost leiaf.鈥�
Mae鈥檙 gallu i ganfod newidiadau ym maint poblogaeth rhywogaeth yn gymorth i hysbysu cadwraethwyr yngl欧n 芒 pha mor gyflym y mae poblogaeth yn lleihau, ac a yw camau a gymerwyd i warchod rhywogaeth wedi llwyddo i atal dirywiad.
Dolffin afon Ganges.: Mansur/WCS BangladeshGynt, credid mai dulliau gweledol o arolygu, a ddibynnai ar i gadwraethwyr weld a chofnodi dolffiniaid ar yr wyneb, oedd y ffordd fwyaf cost-effeithiol o arolygu鈥檙 rhywogaeth. Yn sgil yr astudiaeth, cafwyd y gall defnyddio dull o ganfod y sain a gynhyrchir gan ddolffiniaid, dull a elwir yn arolwg gweledol-acwstig cyfun, wella鈥檙 gallu i ganfod tueddiadau yn y boblogaeth, ac mai鈥檙 dull hwn, yn gymharol fuan, fydd y dull rhataf o arolygu.
Cynhaliwyd yr astudiaeth gan wyddonwyr o Gymdeithas S诺olegol Llundain (ZSL), Prifysgol Bangor, Prifysgol Chittagong yn Bangladesh, y Gymdeithas er Gwarchod Bywyd Gwyllt (WCS), Project Amrywiaeth Anifeiliaid Morfilaidd Bangladesh, ac Asiantaeth Ymchwil Pysgodfeydd Japan yn ddiweddar ar ddolffiniaid Afonydd De Asia yn afonydd Deheudir Bangladesh.
Ychwanegodd Nadia: "Dewisais astudio yn Ysgol Amgylchedd, Adnoddau Naturiol a Daearyddiaeth Prifysgol Bangor oherwydd yr enw da sydd iddi fel canolfan ymchwil rhyngddisgyblaethol. Dros y tair blynedd diwethaf rwyf wedi cyfarfod a llu o ymchwilwyr sy鈥檔 ymwneud 芒 meysydd gwahanol a chanddynt ystod eang o arbenigaethau. Golygodd hyn nad oeddwn byth yn brin o bobol i holi am gyngor, pryd bynnag oedd angen arnaf.鈥�
Cyhoeddwyd y canfyddiadau hyn heddiw (7 Mai) yn y cylchgrawn .
Dyddiad cyhoeddi: 8 Mai 2014